M
Madde : Bedensel göz ile görülen, el ile tutulan, üç boyutlu (genişlik - Enlilik - Uzunluk) tüm eşya ve cisimler. Maddeninde aslı Element’ler, Hücre, Molekül, Atomve atom altı parçaları)
Maddi : Madde ile ilgili - Maddeye ait.
Mader : Farisi dil’inde ANA.
Mahbus : Hapsedilmiş.
Mahiyet : İç yüzü - Hakikatı - Kendine özge varlığı - Künh’ü.
Mahlâs : Gerçek isim ve vasfın, başka bir isimle Gösterilmesi -Öz hakikatını gizleme.
Mahlukat : Halk edilmişler - Yaradılmışlar.
Mahşer : Toplanma yeri - Dini ıstılah’da; Kabir hayatında, İsrafil(a.s.)’ın ikinci suru üfürmesiyle, İnsanların Kabirlerinden dirilmeleri ve Mahşer yeri denilen Toplanma mahalli olan Arasat meydanına sevk edilmeleri. Her insan Ameli ve Manevi seviyesi nisbetinde yol alır.....
Mahzı Hakikat : Sırf - Sade hakikat - Tam, Gerçek hakikat.
Marifet : İrfan sahibi - bilme - Hüner, tasavvufta Allahı - Peygamberi - Ahiret hayatını ilham ile bilmek.
Makam : Kıyam edilen - durulan yer - Devlet idaresindeki idarecilerin Özel oturma yer’leri - Mü’minlerin Allahkatındaki rütbeleri - Çennetteki ikamet yer’leri.
Makarr : KARAR yeri - Karargah - merkez - payitaht.
Malûm : Bilinen - Belli olan.
Mâna : Bir şey’in - Kelime veya Kitab’ın, Suretin vasıfları, özüve tümü ile işaret ettiği Anlam - Fehim.
Manevi : Mana ve anlam’la ilgili. Madde ötesi alemlerin bilgileri- Ölüm, Ölüm ötesi, Diriliş, Mahşer, Hesap mizan -Tartı, Sırat ve benzeri, maddesel varlıkların dışındakitüm özellikler.
Manzur : Nazar olunan - Bakılan.
Maruf : Bilinen - Herkesce tanınan.
Mardiye : Razı olunmuş - Allah c.c’ın, Kul’unda hoşnud olduğumertebe.
Masiva : O’ndan başkası - Allah’ın zatından başka olan her şey.
Matbu : Tab edilmiş - Kitab haline getirilmiş.
Matematik : Sayısal ve Hesap ile ilgili İLİM ŞUBESİ.
Maye’i Ezeliye : Bir şey’in, Cismin Hakikat ve vasıflarını muhtevasınıbulunduran Çekirdek - Tohum.
Mazhar : Zuhur yeri - maddenin teşekkül ettiği mahal.
Meclis : İnsanların toplanma yeri.
Me’cur : Ecir - Ücret - Sevab kazanma - Kiraya verilen Mekân.
Medh : Sena etme - Övme - Yükselme.
Medfun : Defn edilmiş - Gömülmüş.
Mekân : Oturulacak yer - Konut.
Melekût : Güç ve kudrete sahip olma - Hakimiyet - Saltanat.
Memduh : Övülmüş - Medh’e değer.
Memleket : Ülke - Coğrafi hudud’la ayrılmış Toprak parçası.
Memlû : Dolu.
Meni : İnsan tohumu.
Menfaat : Yarar - Fayda - Çıkış yeri.
Meratib : Rutbeler - Mertebeler - Hiyrarşi - Üst’de olan, Üstünlüğüolan.
Mesken : Oturulmuş mekan - Ev.
Meşgale : Şugl - Yapılan iş’ler - Uğraşı’lar.
Meşreb : Gidiş - Yol - Su içilme yeri - Ferd’lerin belirgin bazıfark’larla, diğerlerinden ayırıcı Vasfı - Ayrılma özelliği.
Metod : Usul - Us’lub - Bir şeyi meydana getirmenin özel yolu.
Metodoloji : Metod ilmi.
Mevcudat : Kainat - Evren - Mükevvenat - Bir olan Varlığın içindeolan bütün şey’ler.
Mevt : Ölüm.
Mevtın : Yerleşilen yer - Makam - Menzil - Durak - Mertebe -Derece.
Mezmum : Zem edilmiş - Kötülenmiş - Hoş olmayan.
Mezrua : Ekilmiş yer - Ekim’e müsait toprak.
Mısbah : Kandil.
Mısdak : Alamet - Tavır - Tarz.
Miad : Vaad eden, vaad edilen. Gelecek zaman ve yer. Vaad- Müddet.
Mineral : Vitaminler - Vitamin gurubu ilaç’lar.
Mirac : Merdiven - Yükselinecek yer - Tasavvufta; Hz. Peygamber (s.a.v.)’in, regaib ayının 27.inci gecesinde, Ruh vecesediyle birlikte SEMALARA, KÜRSİ’YE - ARŞ’A, SİDREYİ MÜNTEHA’ya, Hakkiyet ve gayb alemlerine yükselerek çıkması, GÖRÜŞMESİ.......
Mir’at : Ayna - Ayine.
Misil : Benzer - Eş.
Mizan : Terazi - Ölçü - Tartı - Mahşerin Arasat meydanında, Amet - İbadetlerin en hassas ve adil şekilde tartılıp değerlendirilmesi.
Molekül : Element’leri ve maddeyi meydana getiren, hücredenevvelki yapılanma, Şekilleşme, Atom’lardan terekkübeder.
Muazzam : Azametli - Çok büyük - Cesim, Cesametli.
Mucize : Aciz bırakan - İnsanların yapamayıp acizkalmaları,Ancak Allahın yapabildiği harikulâde’likler. Peygamberimiz (s.a.v.)’den çok Mucize Zuhur etmişdir. En büyük mucizeleri KUR’AN ve MİRAC ve ŞAKKI -KAMER - Ay’ın ikiye bölünmesidir. Mucize, Allah c.c’ınkudretiyle izhar edilir, Peygamberlerden zuhur eder.
Mudga : Et parçası - Bir çiğnem et. Çocuğun ana rahmindek iteşekkülünde, Kan pıhtısı olan Aleka halinden, Birçiğnem Et haline geldiği MUDGA aşaması.
Mufassal : Fasıllara, Bölümlere ayrılarak yapılan geniş kapsamlıaçıklamalar.
Muğni : Zengin Eden - Allah c.c’ın Esma-i Hüsna’sından -İsimlerinden.
Muhabbet : Sevgi - Sevme - Sohbet.
Muhafaza : Hıfz etme - Koruma - Asıl Hali’yle bulundurma.
Muhatara : Tehlike - Risk - Zarar - Ziyan.
Muhtelif : Çeşitli - Biri diğerine uymayan - Ayrıcalıklı.
Muhterem : Hurmet edilen - İhtiram olunan - Saygı gösterilen.
Muhteva : İhtiva yeri - İçerik - Bir şey’in Hacim olarak vüs’ati kapasitesi - Kapsamı.
Mukaddem : Önde olan - Evvel olan - Öncelik taşıyan.
Mukadder : Tayin ve takdir olunmuş - Yaradılmış bütün Âlemler veiçinde olanların, İlk ve son hallerinin bütünyönleri ile İLMİ EZELİ’de yazılı olması - AYAN-ISABİTESİ.
Mukteza : İktiza eden - Eşya’nın, Ayanı sabitede yazılı olduğuşekilde ki hakikatlerinin zuhuru.
Mutlak : Hudud’suz - Kayıtsız - Anlatım ve Fehiminde üstündeolan Vücud mertebelerinin, La teayyün - Belirsizlikmertebesi.
Mutmein : İhtimam üzere - Doyumlu anlayış - Kalbin şübhe’lerdenkurtulması.
Musahebe : Sohbet etme - Karşılıklı görüşme.
Mushaf : Sahifeler halinde kitab Kur’anı Kerimin bir ismi.
Muttassıf : İttisaf eden - Bilinen sıfatları ile tarif edilen.
Mücadele : Cidal - Savaş - Tartışma - Çekişme.
Mücmel : Kısa - Öz - Muhtasar.
Müellif : Telif eden - Kitab Tertib eden Yazar.
Müessir : Tesir eden - Etkileyen - Eseri meydana getiren.
Mülaki : Buluşan - Yüz yüze olan.
Mülhime : İlham olunmuş - Allah c.c’ın İlham etmesiyle, İradeyi Külliyeden Hatıra’ların gemesi.
Mülk : Sahip olunulan mal - Ev - Tarla - Para ve benzerleri.
Mükü Beka : Devamlı duran, Bozulmayan mal - Ahirete ait olanlar.
Mümessil : Temsilci - Kişileri, Hükmi Şahısları temsil eden - O’nlaradına İş gören.
Mündemic : İçine almış, indimac eden - Dürülüp sarılan.
Münderic : Derc edilmiş - İçerisine konulmuş.
Münezzeh : Tenzih etme - teberri edilmiş - Pak, Kusursuz noksansız,Kudsiyet sahibi.
Münferice : İnfirac eden - Açık, geniş - Ferahlı - Gam, Kussa vekederden kurtulmuş.
Müntehi : Sona eren.
Mürebbi : Terbiye eden, Kişiyi, aşamalardan geçirerek olgunluğa, manevi, Ruhsal rüşde kavuşturan - Her ihtisas şubesinin esaslarını, inceliklerini öğretip yetiştiren.
Mürekkeb : Terkib edilmiş - bir kaç maddenin birleşimiyle başkamadde oluşumu - Oksijenle Hidrojenin birleşmesiyleSuyun teşekkülü, Demirle Bakırın birleşmesiyle, TUNÇterkib’li maddenin meydana gelmesi.
Mürşid : İrşad eden - İnsanı Kamil mertebesine ulaştıran -İslâmın hükümlerini Takva üzere uygulayan ve uygulatan.
Müsebbib : Sebebleri yaratan.
Mürşidi Sakaleyn : İnsanların ve Cinni’lerin mürşidi, İrşad edeni.
Müsrif : İsraf eden, Gereksiz, İhtayaçtan çok fazla sarf eden.
Müstağni : Tok gözlü - Kimseden bir şey istemeyen - Muhtaçlığınıbelli etmeyen - Kalbi Allaha yönelik ve İhtiyacını sadeceAllah’dan bekleyen.
Müstahik : Hak - Kazanmış - Bir Hak’kın sahibi olan İstihkaksahibi.
Müstah lef : Halef olan - Bir Makama ehil görülen - Ehli olduğuişin, başına ve idareciliğine getirilen.
Müstakil : Bağımsız - İstiklal sahibi - Bağnaz - Kendi başınabuyruk olan.
Müstehak : Hakkı elde etmeye Layık - Verilmiş hakkın Ehli ve sahibi.
Müşahede : Görmek, Maddesel gözle görmek - Tasavvuf’da, KalbGözü - Basiret gözü ile, Hak’kın varlığını İlahi isimlerve sıfatlar’da zuhurunu bilmek.
Müştak : Şevk’li - Arzulu - istekli.
Mütelea : Okumak - Tetkik etmek.
Müteferri : Bir kök’e bağlı olan - Kök’ün, Bütünün - Kök’ünfer’i’leri - Ağacın dalları, yaprakları, - çiçekleri, -meyveleri, Ağacın fer’ileridir.
Mütehallık : Ahlaklanan - Huy Sahibi - Ahlaklanmış - Gidişatı birahlak sistemine bağlanmış olan. İslam Ahlakı - BatıAhlakı.........
Mütemekkin : Temekkün etmiş - Mekân tutmuş Yerleşme - Konut’daoturan.
Müteşerri : Şeriat hükümlerini bilen ve yaşayan.
Mütteki : İttika üzere olan - Vikaye olunan - Dayanmış olan.